Od zarania dziejów człowiekowi w doli i niedoli towarzyszyły cztery lub (w zależności od kręgu kulturowego) pięć żywiołów. Jednym z nich jest woda, która zawsze budziła w ludzkości sprzeczne emocje, wywoływała zarówno podziw, zachwyt, jak i lęk, grozę. Ludzie obserwowali, że woda jest bezcenną cieczą, która daje życie - wszystkie organizmy potrzebują wody do życia. W wielu legendach czy systemach religijnych woda pojawia się w kontekście stworzenia świata – życie wyłania się z wód pierwotnych. Na przykład święte księgi hinduizmu (Wedy) wyjaśniają, że wszyscy mieszkańcy Ziemi wyłonili się z pierwotnego morza. Z kolei według mitologii Słowian, przed powstaniem świata istniało tylko niebo i morze.
Woda symbolizuje także czystość, oczyszczenie – zarówno fizyczne, jak i duchowe. Stąd na przykład chrzest w chrześcijaństwie – obrzęd oczyszczania z grzechów, który polega na zanurzeniu w wodzie lub pokropieniu nią. W islamie modlitwę poprzedza rytualna ablucja – Wudu, czyli obmycie ciała w ściśle określony sposób. Hindusi z kolei wierzą w oczyszczająca moc świętej rzeki Ganges – należy się w niej zanurzyć, aby oczyścić się duchowo.